"Wanneer de geest vrij wordt van gejaagdheid, kalm, sereen en vredig wordt, dan vindt meditatie plaats. Door te mediteren kun je je lichaam veranderen in een krachtcentrale door een innerlijke energiebron te generen." - Gurudev
De menselijke geest - een geheel van tegenstellingen
De menselijke geest is heel complex:
- De geest heeft verfijnde en mooie aspecten
- De geest heeft ruwe en harde aspecten
In het leven heb je met beide te maken. Maar noch het leven, noch deze gemoedstoestanden, vinden plaats met onze instemming. In feite zijn ze vaak tegengesteld aan onze verlangens en wensen. Meditatie kan een balans brengen tussen de verschillende gemoedstoestanden.
De geest - het verfijnde aspect
Je activeert het zachte, mooie en verfijnde aspect van je geest wanneer je in contact staat met sattva of zuiverheid. Dit maakt dat je je goed voelt, het werkt verheffend. Maar zo kun je niet altijd zijn, want dat zou je erg kwetsbaar maken. Mensen die heel zachtaardig zijn krimpen soms al ineen wanneer iemand hen boos aankijkt. Ze raken van streek en breken vaak elke communicatie af.
Wanneer je je fijn en zacht voelt, dan wil je dat anderen ook zo reageren. Op zo'n moment kan iets kleins je al van streek maken. Dan krijg je medelijden met jezelf. De klacht "niemand begrijpt me" komt precies vanuit deze gemoedstoestand.
De geest - het harde aspect
Soms ben je zo hard dat er weerstand in je is. Je zit vast in het harde aspect en je bent volkomen ongevoelig geworden voor de verfijnde aspecten van het leven.
Wanneer je je ruw en hard voelt, heb je normaal gesproken ergens moeilijkheden mee gehad. Stel je had een moeilijke dag op kantoor; dan draag je het harde aspect in je geest mee de auto in op weg naar huis, en thuis draag je het je huis binnen waar je het overdraagt op je partner en kinderen.
Wat kun je doen wanneer je hard en opstandig wordt?
- Observeer hoe lang het duurt
- Observeer hoe het je humeur en je gedrag in het dagelijks leven beïnvloedt
Het in balans brengen van de verschillende gemoedstoestanden
De hele oefening in het leven is het ontwikkelen van de capaciteit om over te schakelen tussen de krachtige en de verfijnde aspecten van de geest. Je moet de vaardigheid ontwikkelen om het ene moment krachtig te zijn en het volgende moment moment over te schakelen naar zachtheid zonder weerstand. De knop is contact maken met je ware innerlijke aard die "Ja" zegt.
Is het je opgevallen dat deze gemoedstoestanden na elkaar komen? Je bent in de verfijnde en gevoelige gemoedstoestand, en wordt grof wanneer iemand je niet begrijpt. Zo worden ook ruwe mensen zachtmoedig wanneer ze zich realiseren dat ze grof zijn geweest.
Kinderen zijn experts in het laten voelen van deze uitersten van je geest. Als je zelf thuis kinderen hebt, dan weet je dat ze je het ene moment hard kunnen maken, en het volgende moment zacht en gevoelig - dan voel je de innerlijke verbinding.
Hetzelfde geldt voor de mensen waar je het meest van houdt:
- Het ene moment voel je een diepe saamhorigheid
- Het volgende moment kun je boos en geïrriteerd raken
Deze cyclus hoeft soms maar twee minuten te duren.
Meditatie brengt de uitersten in balans
Door te mediteren en los te laten kun je leren over te schakelen van het harde naar het zachte aspect in jezelf. Je kunt zelf bepalen wanneer je krachtig wilt zijn en wanneer je wilt ontspannen. Dit vermogen is in iedereen aanwezig, en meditatie maakt dat je deze rollen moeiteloos kunt spelen. Dus als je je hard of boos voelt en vol weerstand - ga dan zitten, observeer en laat los.
De geest en begrip
Dit is iets wat we goed moeten begrijpen om het bewust in ons dagelijks leven te kunnen toepassen. Er zijn drie soorten begrip; intellectueel, vanuit ervaring en existentieel.
- Intellectueel begrip - je denkt dat je iets weet, maar het zijn alleen maar woorden
- begrip vanuit ervaring - dit is begrip op het niveau van het gevoel. Je hebt het gevoel dat het duidelijk is, voor de hand ligt. Wanneer je een ervaring hebt gehad, dan wil je er meer over weten en ga je op zoek.
- Existentieel begrip - dit bevat begrip vanuit intellect en ervaring, maar het overstijgt beide. Het is onweerlegbaar - existentieel begrip wordt je natuur. Als een vrucht rijp is valt hij van de boom. Terwijl de vrucht rijpt volgens haar eigen karmische schema, kunnen we het rijpingsproces versnellen door meditatie.
Meditatie maakt de geest alert door focus en verruimt de geest door ontspanning:
- Een verruimde geest zonder scherpte kan geen holistische ontwikkeling voortbrengen
- Maar een scherpe geest zonder verruiming veroorzaakt spanning, woede en frustratie
- De balans tussen een geest met focus en een verruimd bewustzijn leidt tot perfectie
