राग कमी कसा करायचा

   तुमच्या  हे निदर्शनास आले आहे का तुम्ही काही दिवस शांत आणि आराम अनुभवता , बाकीचा काहीकाळ तुम्ही अस्वस्थ असता ? हे होते कारण तुम्ही जे अन्न खाता ते खूप प्रमाणात तुमचे मन 

   आणि भावनांवर परिणाम करते. काही प्रकारचे अन्न अस्वस्थता आणि तणाव तुमच्या मनात 

   आणि  शरीरावर आणते. ह्या प्रकारचं अन्नात मुख्यतः मांसाहार, मसालेदार आणि तेलकट अन्न 

   यांचा समावेश होतो. ज्यादिवशी तुम्हाला प्रतिक्रियाशीलतेची भावना जाणवते (तेव्हा) याप्रकारचे 

   अन्न  टाळावे आणि अवलोकन/निरीक्षण करावे. तुम्हाला आत परिवर्तन झाले असे  वाटण्याचा 

   संभव आहे.  यातून एक स्थिर अथवा दृढ मार्ग राग कमी करण्यासाठी आणि भावनांची तीव्रता 

   त्यावेळी कमी करण्यासाठी आहे आरोग्यास पोषक अन्न खाणे.

तुम्हाला कसे वाटते जेव्हा तुम्हाला शांत झोप मिळालेली नसते ? तुम्ही वारंवार रागवण्यास प्रवृत्त 

   होता का? / वारंवार राग येण्याकडे तुमचा  कल असतो का? तुमच्या शरीरातील थकवा आणि 

   अस्वस्थता तुम्हाला मनाच्या ताण , तणाव आणि चिडचिडेपणा/व्याकुळतेकडे घेऊन जाते. किमान 

   ६-८ तासांची रोजची झोप राग कमी करण्यासाठी गरजेची आहे कारण ती शरीराला आणि 

   त्याचबरोबर मनाला योग्य आराम सुनिश्चित करते. चांगली झोप तुमची चिडचिडेपणाची भावना / 

   व्याकुळतेच्या भावनेची शक्यता कमी करते.

१०ते १५ मिनिटांची त्वरित केलेली योगासने शरीरातील व मनावरील तणाव आणि अस्वस्थता 

   काढून टाकण्यास मदत करतील. हे,राग कमी करण्यासाठी मदत करेल आणि मनाला ध्यानासाठी 

   तयार करेल. सुरुवात करण्यासाठी  काहीवेळ सूर्यनमस्कार करणे हा चांगला मार्ग आहे . योगासनांचा 

   लाभ शारीरिक व्यायामापेक्षा असा आहे कि योगासनांच्या मुद्रा श्वासाशी समक्रमित आहेत, त्यामुळे 

   गरजेच्या शारीरिक ताण देण्याबरोबरच तुमच्या ऊर्जेच्या पातळीतही वाढ होते.

   " काही दिवस मला जेव्हा ताण - तणाव जाणवतो , मला स्वतः  च्या शरीरात जास्त कडकपणा 

   जाणवतो.  हे मला अस्वथ आणि चिडचिडे  बनविते. सहजतेने रागवण्याकडे माझा कल असतो. योग 

   शरीरातील कडकपणा काढून टाकतो, मला वाटते राग कमी करण्याचा हे सर्वात जलद उपाय आहे 

   आनंदी मन आणि आराम वाटणे हा याचा परिणाम आहे,"  प्रियम खन्नाचे म्हणणे.

मनाची अस्वस्थता कमी करण्यासाठी भस्त्रिका आणि नाडी शोधन प्राणायाम  हे प्राणायाम मदत 

   करतात. जेव्हा मन शांत असते, तुम्ही चिडचिडेपणा करण्याच्या आणि रागावण्याच्या शक्यता कमी 

   असतात . पण, हे सुनिश्चित करा कि तुम्ही ते पात्र किंवा योग्य शिक्षकाकडून शिका.

काही खोल श्वास घेणे तुम्हाला तत्काळ राग सोडण्याकरिता मदत करतात. ज्याक्षणी तुम्हाला राग येतो, डोळे बंद करा आणि काही खोल श्वास घ्या. तुमच्या बदललेल्या मनाच्या स्थितीचे निरीक्षण 

   करा. श्वास ताण मुक्त करतो आणि तुमच्या मनाला शांत होण्यासाठी मदत करतो.

 'हमम्' प्रक्रियेसाठी काही मिनिट लागतात, पण ते तुम्हाला लगेच अगदी शांत करते आणि राग 

   कमी करण्यासाठी मदत करते. हि चित्रफीत (विडिओ) 'हमम्' प्रक्रिया कशी करावयाची याकरिता बघा.

योगा आणि प्राणायाम यांच्या नियमित अभ्यासाने, आणि अन्नावर लक्ष देणे (आरोग्यास पोषक अन्न खाणे) अस्वस्थता मिटविण्याकरिता मदत करते, पण कोणीही मनाची हि शांत आणि स्थिर स्थिती कशी टिकवू शकेल? रोज ध्यान हे त्याचे उत्तर आहे फक्त २० मिनिटांचे  रोजचे ध्यान पूर्ण दिवसाकरिता पुरेसे आहे. तुमच्या हे लक्षात येईल कि जरी तुम्हाला राग आला, (तरी) तुम्ही  लवकर शांत व्हाल. जरी ध्यानाचे अनेक फायदे मन आणि शरीरासाठी आहेत, राग कमी करण्याकरिता ध्यान हा  त्यापैकी एक महत्वपूर्ण लाभ आहे. अनुभवी शिक्षकांकडून ध्यान शिकणे हे अनुकूल आहे. परंतु , जोपर्यंत तुम्ही (क्लास) वर्गामध्ये जात नाहीत, निर्देशित ध्यानापैकी ध्यानाचा अभ्यास करा .

" ध्यान मला शांत करते आणि रागापासून दूर ठेवते," सुरभी शर्मा म्हणते